Mô hình hệ thống tưới nước phun mưa

Chúng ta có thể thống nhất với nhau rằng có 2 hình thức (mô hình) tưới phun mưa. Đó là tưới phun mưa phủ kín toàn bộ bề mặt diện tích cần tưới và tưới phun mưa cục bộ (tưới dưới gốc).

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết 02 mô hình này.

Tưới phun mưa phủ kín

Tưới phun mưa phủ kín là phương pháp tưới sử dụng các béc tưới phun mưa phun văng các hạt nước ra, phủ đều và kín trên toàn bộ diện tích bề mặt cần tưới giống như một cơn mưa tự nhiên. Phương pháp tưới phun mưa phủ kín thường áp dụng cho các loại cây trồng có mật độ dày hoặc bộ rễ phủ kín mặt đất.

Ưu điểm của phương pháp này là tạo ra vùng không khí mát, ẩm. Tuy nhiên cần lượng nước tưới và hệ thống đường ống lớn, chi phí cao.

Hệ thống tưới phun mưa thường gồm máy bơm cao áp sử dụng cho hệ thống tưới, hệ thống đường ống tải nước, các béc tưới.

Phương pháp tưới phun mưa cục bộ

Tưới phun mưa cục bộ, còn được hiểu là tưới phun mưa dưới gốc là hình thức tưới phun mưa bán kính nhỏ (thường từ 0.5m – 3m), béc tưới được đặt dưới gốc cây. Đây là phương pháp tưới lai giữa tưới nhỏ giọt cuốn quanh gốc và phun mưa.

Tưới phun mưa cục bộ mang đầy đủ lợi thế của cả hai phương pháp tưới như tiết kiệm nước, tiết kiệm điện năng, có thể châm phân trực tiếp tới bộ rễ, nước thấm từ từ; cải tạo môi trường mát mẻ cho cây trồng, cung cấp đủ nước cho cây trồng.

Phương pháp này phù hợp cho tưới các loại cây ăn trái như Tưới sầu riêng, hay tưới cà phê tự động.

Hệ thống tưới phun mưa cơ bản gồm các thành phần chính:

• Máy bơm: Cung cấp áp lực nước cần thiết để đẩy nước qua hệ thống ống dẫn và béc phun.
• Lọc hệ thống tưới: Hệ thống tưới sử dụng béc tưới mini cỡ họng nhỏ cần có lọc rác để đảm bảo không có hiện tượng tắc nghẽn béc tưới.
• Mạng lưới đường ống dẫn: Dẫn nước từ nguồn đến các béc phun. Các ống dẫn thường làm từ PVC hoặc ống HDPE và ống LDPE..
• Đầu phun (béc tưới cây): Đây là thiết bị quan trọng trong hệ thống tưới phun mưa. Các đặc tính quan trọng của béc tưới bao gồm Lưu lượng, bán kính, độ đồng đều…
• Hệ thống van:van điện từ Với các dự án tưới lớn chia thành nhiều khu vực tưới, mỗi hệ thống tưới sẽ được phân định bởi 01 van. Có thể sử dụng hoặc van cơ thủ công.
• Bộ điều khiển: Bộ hẹn giờ tưới cây quản lý thời gian và chu kỳ tưới. Các bộ điều khiển hiện đại có thể lập trình để tưới tự động theo lịch trình hoặc điều kiện thời tiết.

Phương pháp 1: Sử dụng ống tưới phun mưa

Phương pháp này sử dụng ống tưới phun mưa trải dọc luống cho các loại cây trồng theo hàng, theo luống, đặc biệt là các dạng như mía, mì, cỏ, các loại cây ăn trái và rau,…

• Ưu điểm: Chi phí đầu tư hệ thống tưới phun mưa thấp, dễ ứng dụng cho mọi loại cây trồng và địa hình, phù hợp cho vườn cây quy mô nhỏ, có chiều dài không quá 50m.
• Nhược điểm: Lượng nước ra không đều ở điểm đầu và điểm cuối nên chỉ có thể sử dụng cho vườn quy mô nhỏ (quy mô càng lớn, chiều dài vườn càng dài thì áp suất tổn thất càng cao khiến cho nước ra ở điểm đầu và điểm cuối là không đều).

Phương pháp 2: Sử dụng béc tưới phun mưa

Đây là một trong những phương pháp tưới phổ biến nhất được nông dân lựa chọn để tưới cho cây ăn trái. Hệ thống tưới phun mưa bằng béc là sử dụng những loại béc tưới trên thị trường đa dạng bán kính và lưu lượng tưới. Sau đó kết hợp với nguồn nước và hệ thống ống dẫn sẵn có để tưới tập trung vào phần gốc rể và thân cây, cung cấp đầy đủ nước tưới cho cây trồng. Khi lựa chọn béc tưới, các bạn cần lưu ý chọn hàng chính hãng để đảm bảo độ bền và chất lượng về sau.

• Ưu điểm: Béc tưới cung cấp đầy đủ nước tưới cho cây trồng, tạo thành độ phủ tương đối đồng đều, làm sạch bụi bẩn trên bề mặt lá , giúp cây sinh trưởng tốt.
• Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn phương pháp sử dụng dây tưới, đôi khi có những loại béc tưới trên thị trường dễ dàng bị côn trùng xâm nhập gây nghẽn béc tưới. Vì vậy, nếu chọn béc tưới chất lượng thì có thể khắc phục được nhược điểm này dễ dàng.

Phương pháp 3: Sử dụng súng tưới phun mưa bán kính lớn

Súng tưới phun mưa bán kính lớn thường được ứng dụng cho các dự án tưới lớn (tưới trang trại mía, mì, bắp) hoặc tưới di chuyển (điển hình cho tưới cà phê).

Súng tưới bán kính lớn cũng thường có lưu lượng nước rất lớn, hoạt động ở mức áp cao. Từ đó đòi hỏi máy bơm công suất lớn, hệ thống đường ống cỡ lớn chịu áp cao.

Phương pháp này có thể chi phí đầu tư ban đầu không quá cao, tuy nhiên chi phí nhân công tưới lại khá cao do cần có nhân công di chuyển béc tưới liên tục. Do đó cần cân nhắc giữa tưới bằng súng tưới bán kính lớn hay tưới bằng béc nhỏ.